Năm 2020, Việt Nam có thêm 26.262 người mắc ung thư phổi và có hơn 23.000 trường hợp t.ử v.ong vì bệnh ung thư phổi. Hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây ung thư phổi. 90% bệnh nhân mắc ung thư phổi đều hút t.huốc l.á.
Theo thống kê, mỗi năm trên thế giới có khoảng 2,09 triệu người mắc mới và 1,76 triệu người t.ử v.ong do ung thư phổi. Ung thư phổi là một trong những bệnh ung thư thường gặp và có tỷ lệ t.ử v.ong cao thứ hai trong các bệnh nhân ung thư ở nam giới.
Năm 2020, Việt Nam có thêm 26.262 người mắc ung thư phổi và có hơn 23.000 trường hợp t.ử v.ong vì bệnh ung thư phổi, đây thực sự là con số đáng báo động.
Hút t.huốc l.á là nguyên nhân chính gây ung thư phổi. 90% bệnh nhân mắc ung thư phổi đều hút t.huốc l.á. Trong khói t.huốc l.á có khoảng 4000 hoạt chất gây độc hại cho cơ thể, đặc biệt chất 3-4 benzopyzen là chất gây ung thư rất rõ trong thực nghiệm.
Vì vậy có những bệnh nhân được chẩn đoán mắc ung thư phổi nhưng họ không hút thuốc, mà có thể họ đã tiếp xúc với một số lượng đáng kể khói t.huốc l.á (hút t.huốc l.á thụ động, hít phải khói t.huốc l.á trong thời gian dài).
Như trường hợp anh Bùi Văn Hùng, 33 t.uổi quê tại Ninh Bình, anh chỉ đến khám tại Bệnh viện K khi thấy triệu chứng tức ngực, khó thở, người mệt mỏi và được các bác sỹ cho biết có u ác ở phổi.
Khai thác nhanh bệnh sử, anh cho biết “Tôi hút t.huốc l.á từ năm 18 t.uổi, hiện giờ là được 15 năm, ngày hút nhiều nhất là 1,5 đến 2 bao thuốc. Biết t.huốc l.á có hại, tôi cũng không hút nữa mà chuyển sang hút t.huốc l.á điện tử thì 6 tháng sau phát hiện ung thư phổi.
Đến khi bị bệnh thì tôi mới bỏ hẳn t.huốc l.á, giờ rất ân hận vì nếu biết như thế này tôi sẽ quyết tâm từ bỏ thuốc sớm hơn không để lại hậu quả như bây giờ, vừa ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân, khiến gia đình thêm lo lắng và gánh nặng này sẽ kéo dài”.
Cùng phòng bệnh với anh Hùng, bác Long Xuân Hiền 60 t.uổi quê tại Lạng Sơn phát hiện bệnh 2 khối u ở phổi từ năm 2000, hiện bệnh di căn xương.
Bác Hùng kể: Với công việc trước đây thường xuyên làm đêm, tôi hút từ năm 18 t.uổi, cứ từ 7h tối đến 5h sáng hôm sau, trung bình khoảng gần 2 bao 1 đêm. Khi các con lớn dần, có cháu nhỏ, khuyên mãi nên tôi cũng bỏ được thói quen hút thuốc. Thời gian đầu bỏ thuốc, tôi cũng có lúc nản lòng vì đó là thói quen lâu năm rồi.
“Đến năm 2000, thấy làm việc nặng là khó thở, tức ngực khi vận động, đi khám thì phát hiện ung thư phổi và đến bây giờ khối u di căn, cuộc chiến của tôi có lẽ còn dài. Giờ ân hận lắm, tôi thấy có lỗi với con cháu và gia đình mình. Giá như tôi không hút t.huốc l.á thì có lẽ sẽ không để lại hậu quả như thế này”- bác Hùng cho hay.
Thăm khám cho người bệnh tại Bệnh viện K
Sự ân hận, tiếc nuối cho sức khỏe và thời gian của mình cũng như là người thân trong gia đình luôn hiện hữu trên gương mặt đượm buồn của rất nhiều bệnh nhân ung thư phổi đang điều trị tại Bệnh viện K.
Bởi việc tránh xa t.huốc l.á hay từ bỏ thói quen này là vấn đề mỗi người hoàn toàn có thể chủ động làm được. Nhưng đa phần người bệnh điều trị ung thư phổi tại bệnh viện K lại chỉ từ bỏ thói quen này khi đã có dấu hiệu mắc bệnh. Để bây giờ, trong câu chuyện hàng ngày các bệnh nhân chỉ thường nhắc đến “Giá như ngày xưa bỏ thuốc sớm hơn…”
Theo Tổ chức y tế thế giới, trên thế giới, sử dụng t.huốc l.á là nguyên nhân chính gây ra các bệnh về phổi, điển hình là ung thư phổi và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. 90% trong số hơn 600.000 người mắc ung thư phổi hàng năm trên thế giới là người hút t.huốc l.á. Hút thuốc còn là nguyên nhân của 75% các ca bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
Hút thuốc tăng nguy cơ mắc bệnh xơ phổi
Theo Tổ chức Xơ phổi (PFF), những người hút thuốc (hiện tại và trước đây) tăng nguy cơ mắc bệnh xơ phổi, nhưng nhiều người không nhận thức được mối đe dọa này.
Theo các nhà khoa học, hút t.huốc l.á có thể dẫn đến các bệnh như ung thư phổi, COPD, khí phế thũng và xơ phổi…
Xơ phổi là tình trạng các mô trong phổi bị tổn thương, gây ra sẹo ở phổi. Chính những sẹo phổi đã ngăn chặn và cản trở hoạt động hít thở của người bệnh. Ho khan, khó thở là triệu chứng điển hình của bệnh xơ phổi. Vì vậy, khi xuất hiện ho khan dai dẳng, người bệnh cần đi khám để được điều trị kịp thời.
Theo đó, các nhà khoa học khuyến cáo, không bao giờ là quá muộn để ngừng hút thuốc. Bỏ t.huốc l.á có thể tăng cường sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống ở mọi lứa t.uổi bằng cách giảm mất chức năng phổi theo thời gian và tăng dung tích phổi, điều này rất quan trọng để duy trì mức oxy trong m.áu khỏe mạnh. Từ bỏ thói quen hút t.huốc l.á cũng có thể làm giảm viêm đường thở.
Ngoài hút thuốc các nhà khoa học cho biết, các yếu tố rủi ro chính khác gây xơ phổi bao gồm: Làm việc tiếp xúc với bụi vô cơ, bao gồm amiăng, silica, bụi than, bụi kim loại cứng; tiếp xúc với môi trường như hít thở bào tử nấm mốc, vi khuẩn, protein động vật (đặc biệt là từ chim nuôi trong nhà hoặc nuôi nhốt) hoặc các tác nhân khác trong thời gian dài; t.uổi cao (xơ phổi có nhiều khả năng xảy ra ở những người 60 t.uổi trở lên) và t.iền sử gia đình mắc bệnh phổi kẽ…
